Dấu hiệu viêm nha chu ở trẻ em và cách điều trị dứt điểm

Viêm nha chu ở trẻ em là tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng tại mô nướu, dây chằng và xương ổ răng, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ăn nhai, phát âm và phát triển răng vĩnh viễn của trẻ. Khác với suy nghĩ phổ biến rằng chỉ người lớn mới mắc bệnh nha chu, trẻ em, đặc biệt là trong độ tuổi học mẫu giáo và tiểu học cũng rất dễ bị ảnh hưởng nếu không được chăm sóc răng miệng đúng cách. Việc nhận biết sớm dấu hiệu, xác định nguyên nhân và có hướng điều trị kịp thời sẽ giúp phụ huynh bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài cho con.

Trẻ trong độ tuổi học mẫu giáo và tiểu học rất dễ bị ảnh hưởng nếu không được chăm sóc răng miệng đúng cách

Viêm nha chu ở trẻ em có nguy hiểm không?

Không chỉ xuất hiện ở người lớn, viêm nha chu là một bệnh lý răng miệng nghiêm trọng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến trẻ em – độ tuổi mà hệ thống nâng đỡ răng còn non nớt và dễ tổn thương. Bệnh khởi phát từ tình trạng viêm nhiễm mô nướu, sau đó lan rộng đến dây chằng và xương ổ răng, tạo thành các túi nha chu chứa mủ và vi khuẩn.

So với người lớn, viêm nha chu ở trẻ thường khó phát hiện hơn do trẻ chưa biết mô tả triệu chứng. Hơn nữa, hệ miễn dịch yếu và thói quen ăn uống thiếu lành mạnh khiến bệnh dễ diễn tiến nhanh. Nếu không điều trị sớm, trẻ có nguy cơ mất răng sữa sớm, ảnh hưởng đến quá trình mọc răng vĩnh viễn, sai lệch khớp cắn và cả sức khỏe toàn thân.

Dấu hiệu nhận biết viêm nha chu ở trẻ em

Việc phát hiện sớm các dấu hiệu viêm nha chu là yếu tố quyết định kết quả điều trị. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu, triệu chứng có thể rất mờ nhạt.

• Giai đoạn 1: Nướu hơi đỏ, sưng nhẹ và dễ chảy máu khi chải răng hoặc ăn đồ cứng.
• Giai đoạn 2: Miệng trẻ bắt đầu có mùi hôi do vi khuẩn, nướu có thể xuất hiện túi mủ, răng lung lay nhẹ.
• Giai đoạn nặng hơn: Trẻ kêu đau răng không rõ nguyên nhân, bỏ ăn, sờ thấy nướu mềm hoặc chảy máu không do va chạm.

Cha mẹ nên thường xuyên kiểm tra răng miệng của con, đặc biệt khi thấy bé hay kêu đau nhức hoặc biếng ăn bất thường.

Nguyên nhân viêm nha chu ở trẻ

Nhiều yếu tố kết hợp làm tăng nguy cơ viêm nha chu ở trẻ em. Việc xác định đúng nguyên nhân giúp điều trị đúng hướng và phòng ngừa hiệu quả hơn.

• Vệ sinh răng miệng không đúng cách: Trẻ chưa biết chải răng kỹ, không sử dụng chỉ nha khoa và thường cần cha mẹ hỗ trợ.
• Thực phẩm nhiều đường: Kẹo, bánh, nước ngọt làm tăng mảng bám, tạo môi trường lý tưởng cho vi khuẩn tấn công.
• Sức đề kháng kém: Trẻ suy dinh dưỡng, đang ốm hoặc mắc bệnh mạn tính dễ bị viêm nha chu hơn do hệ miễn dịch yếu.
• Thở bằng miệng: Làm khô khoang miệng, giảm lợi khuẩn, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển mạnh hơn.
• Yếu tố di truyền: Theo một nghiên cứu của Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), trẻ có bố mẹ từng bị nha chu có nguy cơ mắc bệnh cao hơn 40% so với nhóm còn lại.

Trẻ có bố mẹ từng bị nha chu có nguy cơ mắc bệnh cao hơn 40% so với nhóm còn lại

Các loại viêm nha chu thường gặp ở trẻ em

Tùy theo độ tuổi, nguyên nhân và cơ địa, bệnh viêm nha chu ở trẻ em được phân loại cụ thể, mỗi dạng lại có hướng điều trị riêng.

• Viêm nướu: Là giai đoạn sớm nhất, dễ phục hồi nếu phát hiện và chăm sóc đúng cách.
• Viêm nha chu trước tuổi trưởng thành: Thường gặp ở trẻ dậy thì, diễn tiến nhanh, có thể gây mất răng sữa sớm.
• Viêm nha chu khu trú: Ảnh hưởng tới xương ổ răng, dây chằng quanh răng; bắt buộc can thiệp nha khoa chuyên sâu.
• Viêm quanh thân răng cấp: Gây đau nhức dữ dội, hàm cứng, có thể sốt – cần điều trị kịp thời tránh biến chứng.

Viêm nha chu ở trẻ em có mấy giai đoạn?

Bệnh tiến triển theo 4 giai đoạn cụ thể:

Giai đoạn 1: Mảng bám và cao răng bắt đầu tích tụ quanh chân răng.

Giai đoạn 2: Nướu đỏ, sưng, chảy máu khi tác động nhẹ.

Giai đoạn 3: Vi khuẩn tấn công sâu hơn, hình thành túi nha chu có mủ.

Giai đoạn 4: Răng mất điểm bám, lung lay, tiêu xương ổ răng – nguy cơ mất răng cao.

Cách điều trị viêm nha chu ở trẻ em

Việc điều trị tùy thuộc vào mức độ bệnh. Điều quan trọng là phải thực hiện tại nha khoa uy tín, bác sĩ có kinh nghiệm nhi khoa.

Trường hợp nhẹ:

• Cạo vôi răng và làm sạch mảng bám bằng dụng cụ chuyên dụng.
• Dùng thuốc kháng sinh hoặc chống viêm theo chỉ định.

Trường hợp nặng:

• Xử lý túi mủ, làm sạch sâu dưới nướu.
• Có thể cần phẫu thuật vạt, ghép mô nướu hoặc áp dụng phương pháp GTR (hướng dẫn tái tạo mô).
• Kết hợp huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) để tăng tốc độ lành thương.

Hướng dẫn chăm sóc tại nhà sau điều trị:
Sau khi điều trị nha chu, việc chăm sóc tại nhà đúng cách sẽ quyết định hiệu quả duy trì lâu dài.

• Dạy trẻ chải răng 2 lần/ngày, chọn bàn chải lông mềm và kem có fluor.
• Sử dụng chỉ nha khoa hàng ngày nếu trẻ từ 6 tuổi trở lên.
• Hạn chế đồ ngọt, nước có ga và đồ ăn vặt dính.
• Tăng cường rau xanh, vitamin C, thực phẩm giàu kẽm giúp nướu mau lành.
• Tái khám đúng hẹn theo lịch của bác sĩ.

Cần đi thăm khám nha sĩ theo lịch và định kỳ 6 tháng/lần để đảm bảo hiệu quả điều trị

Phòng ngừa viêm nha chu ở trẻ em

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Tập cho trẻ thói quen chăm sóc răng miệng từ sớm sẽ giúp giảm rõ rệt nguy cơ viêm nha chu.

• Duy trì đánh răng 2 lần/ngày, đúng kỹ thuật.
• Hướng dẫn trẻ sử dụng chỉ nha khoa khi cần.
• Cho trẻ đi khám răng định kỳ 3–6 tháng/lần để lấy cao răng và phát hiện sớm vấn đề.
• Tránh cho trẻ ăn nhiều đồ ngọt, uống nước có gas.
• Dạy trẻ thở bằng mũi thay vì bằng miệng.

Viêm nha chu ở trẻ thường sẽ tái phát, nhất là khi trẻ không tuân thủ chăm sóc răng miệng sau điều trị. Theo nghiên cứu của Viện Răng – Hàm – Mặt Trung ương, tỷ lệ tái phát viêm nha chu ở trẻ trong vòng 12 tháng sau điều trị lên tới 32% nếu không khám định kỳ và chăm sóc đúng cách. Do đó, việc hình thành thói quen chăm sóc răng miệng từ nhỏ là bước then chốt để phòng ngừa lâu dài.

Khi nào cần đưa trẻ đến nha sĩ?

Ngay khi phát hiện các dấu hiệu dưới đây, cha mẹ không nên trì hoãn:

• Trẻ bị hôi miệng kéo dài, dù đã vệ sinh kỹ.
• Nướu sưng đỏ, chảy máu bất thường.
• Có mủ ở nướu, răng lung lay dù không bị chấn thương.
• Trẻ kêu đau răng nhưng không có dấu hiệu sâu răng.

Viêm nha chu ở trẻ em không chỉ ảnh hưởng đến răng mà còn gián tiếp gây suy dinh dưỡng, ảnh hưởng đến phát triển toàn diện. Phát hiện sớm để điều trị đúng và chăm sóc duy trì là ba yếu tố then chốt giúp trẻ khỏi bệnh hoàn toàn. Nếu bạn phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ, đừng chần chừ, hãy đưa trẻ đến nha sĩ để được tư vấn và điều trị chuyên sâu càng sớm càng tốt.