Tác hại của tẩy trắng răng cần biết trước khi thực hiện

Tác hại của tẩy trắng răng là vấn đề cần được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi tiến hành. Dù mang lại hiệu quả thẩm mỹ cao, quy trình này cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cấu trúc men răng cũng như các mô mềm xung quanh. Trong trường hợp không được kiểm soát đúng mức, những tổn thương này sẽ kéo dài và có nguy cơ khó phục hồi.

Dù mang lại hiệu quả thẩm mỹ, tẩy trắng răng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cấu trúc men răng cũng như các mô mềm xung quanh

Nguyên nhân khiến răng đổi màu

Yếu tố nội sinh

Yếu tố nội sinh liên quan đến những nguyên nhân phát sinh từ bên trong cơ thể hoặc cấu trúc răng, bao gồm:

• Di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc xác định màu sắc men răng và ngà răng của mỗi cá nhân. 
• Quá trình lão hóa tự nhiên khiến men răng bị mòn theo thời gian, làm lộ lớp ngà răng vàng bên dưới.
• Sử dụng kháng sinh nhóm tetracyclin trong giai đoạn phát triển răng (trước 8 tuổi) dẫn đến sự đổi màu vĩnh viễn của men răng, gây ra các vệt ố màu từ vàng đến xám. 
• Mức độ fluor trong nguồn nước sinh hoạt quá cao gây ra fluorosis, biểu hiện bằng các đốm trắng hoặc nâu trên bề mặt răng. 
• Một số kỹ thuật phục hình răng như trám hoặc bọc răng làm thay đổi màu sắc răng khi vật liệu không tương thích hoặc bị oxy hóa theo thời gian.

Yếu tố ngoại sinh

Các yếu tố ngoại sinh chủ yếu xuất phát từ môi trường bên ngoài và thói quen sinh hoạt:

• Việc ăn trầu cau, tiếp xúc lâu dài với các kim loại như sắt và đồng làm tăng nguy cơ đổi màu răng do phản ứng tạo màu trong môi trường. 
• Hút thuốc lá khiến răng ố vàng hoặc ngả màu nâu do các chất độc hại trong khói thuốc bám dính trên bề mặt men.
• Lão hóa tự nhiên làm tăng sự tích tụ các vết ố do các yếu tố ngoại sinh.
• Các hợp chất màu trong thực phẩm và đồ uống như trà đậm, cà phê, rượu vang đỏ có khả năng bám và thẩm thấu vào cấu trúc men răng, gây ra các vết ố khó loại bỏ.

Các hợp chất màu trong thực phẩm và đồ uống như trà đậm, cà phê, rượu vang đỏ là nguyên nhân phổ biến khiến răng bị nhiễm màu bề mặt

Tác hại của việc tẩy trắng răng

“Tẩy trắng răng có hại không?” là câu hỏi thường gặp khi cân nhắc các giải pháp thẩm mỹ cho răng. Việc đánh giá đầy đủ những ảnh hưởng tiêu cực tiềm ẩn là cơ sở quan trọng để đưa ra lựa chọn an toàn và phù hợp.

Ê buốt răng kéo dài

Hiện tượng ê buốt sau tẩy trắng xuất phát từ việc các hoạt chất làm trắng như hydrogen peroxide tác động sâu vào men và ngà răng, làm lộ các ống ngà chứa dây thần kinh, gây cảm giác nhạy cảm với nhiệt độ. Tình trạng này thường kéo dài trong vài ngày hoặc lâu hơn nếu sử dụng thuốc với nồng độ cao hay lặp lại nhiều lần. Các nghiên cứu cho thấy khoảng 50 – 70% người từng tẩy trắng răng gặp phải tình trạng ê buốt ở mức độ khác nhau (Matis et al., 2009).

Mòn men răng

Sử dụng hóa chất với nồng độ vượt ngưỡng an toàn và tần suất cao sẽ gây bào mòn men răng, làm suy giảm tính toàn vẹn của cấu trúc men. Đồng thời, tăng độ xốp của bề mặt răng. Hiện tượng này không chỉ làm tăng nhạy cảm mà còn làm tăng nguy cơ sâu răng và viêm tủy nếu vi khuẩn xâm nhập qua các lỗ nhỏ trên lớp men bị tổn thương.

Viêm nướu, kích ứng mô mềm

Một tác hại tẩy trắng răng thường gặp là viêm nướu do thuốc tẩy trắng tiếp xúc trực tiếp hoặc lan rộng vào các mô mềm quanh răng. Quá trình này dẫn đến sưng đỏ, đau rát và có thể làm giảm sức đề kháng của mô lợi. Việc thực hiện tẩy trắng tại các cơ sở không uy tín hoặc kỹ thuật viên thiếu kinh nghiệm sẽ tăng nguy cơ kích ứng nghiêm trọng. Đặc biệt khi không áp dụng đầy đủ biện pháp bảo vệ mô nướu trước khi thoa thuốc.

Tác dụng phụ khác thường gặp là viêm nướu do thuốc tẩy trắng tiếp xúc trực tiếp hoặc lan rộng vào các mô mềm quanh răng

Không hiệu quả hoặc răng bị loang lổ

Tác hại của tẩy răng không đồng đều xảy ra khi thuốc không phủ đều trên bề mặt hoặc khi răng có các vùng ố màu cứng đầu, dẫn đến hiện tượng loang lổ, mất thẩm mỹ. Đặc biệt, trường hợp răng nhiễm màu tetracycline hoặc các vết ố do tổn thương men răng có thể không cải thiện hoặc trở nên rõ ràng hơn sau khi tẩy trắng.

Cơ chế tẩy trắng răng

Tẩy trắng từ bên trong

Phương pháp này sử dụng các chất oxy hóa như hydrogen peroxide hoặc carbamide peroxide để xâm nhập vào cấu trúc ngà răng thông qua lớp men bảo vệ bên ngoài. Tại đây, các hợp chất oxy hóa kích hoạt phản ứng phân hủy các chuỗi phân tử gây màu, làm giảm sắc tố tối trong ngà răng. Quá trình này giúp răng trở nên trắng sáng hơn mà không ảnh hưởng đến men răng hay cấu trúc cứng của răng. 

Các nghiên cứu cho thấy, khi kết hợp với năng lượng ánh sáng thích hợp, hiệu quả oxy hóa được tăng cường đáng kể, rút ngắn thời gian điều trị và nâng cao mức độ làm trắng (Kwon et al., 2015). Phương pháp này thường được thực hiện tại phòng nha dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên môn nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu.

Tẩy trắng từ bên ngoài

Khác với phương pháp oxy hóa sâu bên trong, tẩy trắng từ bên ngoài tập trung vào loại bỏ các mảng bám, vết ố trên bề mặt men răng. Các sản phẩm làm trắng bề mặt như kem đánh răng chuyên dụng hoặc miếng dán trắng răng hoạt động bằng cách mài mòn nhẹ hoặc hòa tan các mảng bám. 

Các sản phẩm làm trắng bề mặt như kem đánh răng chuyên dụng hoặc miếng dán trắng răng hoạt động bằng cách mài mòn nhẹ hoặc hòa tan các mảng bám này

Tuy nhiên, việc tẩy trắng răng có hại khi lạm dụng các sản phẩm chứa chất tẩy mạnh hoặc không có sự hướng dẫn chuyên môn, dẫn đến tổn thương mô nướu và men răng. Do đó, lựa chọn sản phẩm phù hợp và tuân thủ đúng quy trình là yếu tố quan trọng để đảm bảo an toàn khi sử dụng các biện pháp tẩy trắng bên ngoài.

Lưu ý để tẩy trắng răng an toàn hơn

Nguy cơ từ việc tự tẩy trắng răng tại nhà

Việc tự tẩy trắng răng tại nhà ngày càng phổ biến nhờ sự tiện lợi và chi phí thấp. Tuy nhiên, hình thức này tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được thực hiện đúng cách.

Dùng sản phẩm không rõ nguồn gốc

Nhiều sản phẩm làm trắng răng được bày bán rộng rãi trên thị trường nhưng không được kiểm định chất lượng, chứa các hoạt chất không an toàn hoặc có nồng độ vượt mức cho phép. Sử dụng những sản phẩm có thể gây ra tình trạng tổn thương men răng, làm tăng nguy cơ ê buốt và kích ứng mô mềm. Một nghiên cứu tại Hoa Kỳ cho thấy khoảng 30% sản phẩm tẩy trắng không đạt chuẩn chứa các hóa chất độc hại làm ảnh hưởng xấu đến răng miệng.

Sai liều lượng, sai cách sử dụng 

Việc tự ý điều chỉnh liều lượng hoặc kéo dài thời gian sử dụng sản phẩm làm trắng dẫn đến tác động quá mức lên men và ngà răng. Điều này không chỉ làm tăng hiện tượng ê buốt kéo dài mà còn làm mòn men răng, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập gây sâu răng và viêm tủy. Sử dụng sai cách cũng có thể làm thuốc tẩy trắng tiếp xúc trực tiếp với nướu, dẫn đến viêm nhiễm hoặc bỏng mô mềm.

Không tham khảo ý kiến chuyên môn

Thiếu sự đánh giá và hướng dẫn chuyên môn khiến người dùng dễ bỏ qua các chống chỉ định hoặc tình trạng răng miệng không phù hợp để tẩy răng. Nếu tẩy trắng khi chưa điều trị một số bệnh lý như viêm nướu, hở chân răng, sâu răng sẽ khiến tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn, giảm hiệu quả thẩm mỹ. Việc thiếu kiểm tra trước khi tẩy trắng cũng tăng nguy cơ dị ứng và kích ứng không mong muốn.

Những lưu ý khi thực hiện tẩy trắng răng

Đánh giá tình trạng răng miệng, độ tuổi, bệnh lý liên quan

Tẩy trắng chỉ nên áp dụng trên những cá nhân có men răng khỏe mạnh, không mắc các bệnh lý viêm nhiễm như viêm nướu, sâu răng hoặc các tổn thương mô mềm chưa được điều trị. Độ tuổi khuyến cáo thực hiện tẩy trắng răng thường từ 18 tuổi trở lên, nhằm đảm bảo sự phát triển hoàn thiện của cấu trúc răng. Với những trường hợp răng có phục hình như mão sứ hoặc cầu răng, hiệu quả làm trắng không đồng đều nên cần được bác sĩ tư vấn kỹ trước khi tiến hành.

Không lạm dụng và thực hiện liên tục trong thời gian ngắn

Lạm dụng tẩy trắng hoặc thực hiện các liệu trình liên tục trong thời gian ngắn có thể gây bào mòn men răng, tăng độ nhạy cảm và làm tổn thương các mô mềm quanh răng. Nhiều nghiên cứu khuyến cáo, khoảng cách giữa các lần tẩy trắng nên duy trì tối thiểu 6 tháng đến 1 năm để men răng có thời gian phục hồi. 

Chọn cơ sở nha khoa uy tín, có thiết bị và bác sĩ chuyên môn

Phòng khám đạt chuẩn phải sở hữu thiết bị hiện đại cùng quy trình tiệt trùng nghiêm ngặt, đồng thời có đội ngũ bác sĩ được đào tạo bài bản và kinh nghiệm thực tiễn. Những yếu tố này giúp kiểm soát chính xác nồng độ thuốc và thời gian tiếp xúc, giảm thiểu các tác dụng phụ không mong muốn. Đồng thời, nha khoa chuyên nghiệp sẽ tư vấn phương pháp phù hợp nhất dựa trên tình trạng răng từng cá nhân.

Cơ sở đạt chuẩn phải sở hữu thiết bị hiện đại cùng quy trình tiệt trùng nghiêm ngặt, đồng thời có đội ngũ bác sĩ được đào tạo bài bản và kinh nghiệm thực tiễn

Duy trì chế độ chăm sóc răng sau tẩy trắng để giảm tác hại

Giai đoạn sau khi tẩy trắng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ màu sắc và sức khỏe răng. Nên tránh tiêu thụ các thực phẩm và đồ uống chứa sắc tố mạnh như cà phê, trà, rượu vang đỏ, nước ngọt có màu cũng như hạn chế hút thuốc lá trong ít nhất 2 tuần sau điều trị. 

Sử dụng kem đánh răng chứa fluoride hỗ trợ tái khoáng men răng, giảm hiện tượng ê buốt và bảo vệ bề mặt răng. Vệ sinh răng miệng đúng cách, bao gồm đánh răng bằng bàn chải lông mềm, sử dụng chỉ nha khoa và nước súc miệng, góp phần duy trì môi trường khoang miệng ổn định, giảm nguy cơ viêm nướu và hình thành mảng bám. Bên cạnh đó, thăm khám nha khoa định kỳ giúp theo dõi và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh sau tẩy trắng.

Tác hại của tẩy trắng răng bao gồm nhiều biến chứng âm thầm nhưng dai dẳng, từ tổn thương men răng đến các phản ứng mô mềm khó phục hồi. Quyết định thẩm mỹ này chỉ thực sự an toàn khi được tiến hành có kiểm soát, đúng kỹ thuật và dưới sự hướng dẫn của chuyên gia. Thay vì lựa chọn theo xu hướng, cần trang bị đủ kiến thức để đảm bảo lợi ích thẩm mỹ, đồng thời bảo vệ sức khỏe răng miệng và duy trì hiệu quả bền lâu.