“Lệch khớp cắn có ảnh hưởng gì không” là thắc mắc được nhiều người quan tâm khi gặp các vấn đề bất thường ở cấu trúc răng và hàm. Thực tế, sai khớp cắn không đơn thuần là khiếm khuyết thẩm mỹ mà còn kéo theo hàng loạt hệ lụy về chức năng ăn nhai, phát âm, sức khỏe răng miệng ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.
Mục lục
Lệch khớp cắn có ảnh hưởng gì không?
Lệch khớp cắn không điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều vấn đề liên quan đến sức khỏe răng miệng và sức khỏe tinh thần.
Ảnh hưởng sức khỏe răng miệng
Khớp cắn lệch làm răng bị khấp khểnh dẫn đến quá trình vệ sinh khó khăn. Nhiều vị trí bàn chải không thể chạm tới trở thành môi trường lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi. Từ đó gây ra bệnh sâu răng, viêm nha chu, viêm nướu…
Ăn nhai khó khăn
Hoạt động ăn nhai bị suy giảm rõ rệt, răng bị lệch khớp cắn khiến lực phân tán không đều và mạnh như hàm răng bình thường nên người bệnh phải dùng lực mạnh để cắn nhai.
Việc sử dụng lực hàm quá mức trong thời gian dài khiến răng dễ bị gãy, cơ co thắt, thoái hóa thái dương hàm.
Phát âm không chuẩn
Nhiều trường hợp ngọng khi phát âm là do lệch khớp thái dương hàm nên môi và lưỡi hoạt động thiếu nhịp nhàng. Câu nói ra không tròn vành, rõ chứ thậm chí là mất chữ ảnh hưởng đến quá trình giao tiếp.
Gương mặt thiếu cân đối
Vấn đề này dễ nhận thấy ở người bị khớp cắn lệch, gương mặt không hài hòa về đường nét. Đặc biệt, vùng hàm và cằm bị đưa ra hoặc thụt vào nên khi cười dễ bị lộ khuyết điểm ở răng.
Nguyên nhân và cách nhận biết lệch khớp cắn
Tình trạng sai khớp cắn bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân như di truyền, thói quen, chấn thương… Có thể dễ dàng nhận biết qua các biểu hiện bằng mắt thường.
Nguyên nhân
Theo nghiên cứu từ Vojvodina trên 127 bệnh nhân cho thấy, lệch khớp thái dương hàm là do:
- Di truyền: Trong gia đình có người thân gặp tình trạng khớp cắn lệch thì tỷ lệ thế hệ sau mắc phải lên đến 60%.
- Chấn thương: Tai nạn dẫn đến làm gãy hoặc lệch xương hàm cũng gây ra khớp cắn lệch.
- Thói quen mút tay: Giai đoạn răng chưa phát triển hoặc quá trình thay răng, trẻ có thói quen mút tay, đẩy lưỡi hoặc dùng núm vú giả quá lâu cũng dần hình thành hàm móm.
- Điều trị nha khoa chưa triệt để: Trước đó đã từng thực hiện phục hình răng, gắn mão, hàn răng… sai kỹ thuật, dùng vật liệu chất liệu kém, phòng khám không uy tín cũng là nguyên nhân gây ra vấn đề.
Cách nhận biết
Tùy vào mỗi trường hợp mà biểu hiện sẽ khác nhau, song bệnh nhân có thể nhận biết qua một số dấu hiệu sau:
- Liên kết giữa các răng khi cắn xuống có sự chênh lệch.
- Khi nhai hoặc nói chuyện sẽ thường xuyên cắn phải má.
- Mỏi hàm, khó chịu khi nhai thực phẩm.
- Nói chuyện gặp khó khăn, không rõ chữ.
- Thở bằng miệng.
- Khó khép kín miệng.
- Hàm răng bên dưới thụt vào nằm xa so với răng hàm trên.
Các loại lệch khớp cắn phổ biến
Hiện tại có 6 loại lệch hàm lệch khớp cắn phổ biến, bao gồm:
Khớp cắn ngược
Đây là tình trạng hàm dưới đưa ra nhiều hơn do phần hàm trên không phát triển như bình thường hoặc hàm dưới phát triển quá mức. Đồng thời, nguyên nhân có thể xảy ra cùng lúc. Khớp cắn ngược dễ gặp ở trẻ nhỏ, khi không điều trị kịp thời sẽ gây ra các vấn đề nghiêm trọng: tổn thương men răng hoặc mòn răng nhanh.
Khớp cắn xuôi
Hàm trên nhô ra nhiều hơn là tình trạng khớp cắn xuôi. Tuy nhiên tùy vào mức độ nghiêm trọng, răng cửa có khả năng làm hỏng nướu. Tương tự khớp cắn sâu, bị cắn xuôi sẽ gây ra biến chứng làm tổn thương men răng, bệnh lý nha chu, mòn răng cửa hàm dưới.
Khớp cắn hở
Vấn đề này sẽ có 2 loại là cắn hở trước và cắn hở sau:
- Khớp cắn hở phía trước: Răng cửa đóng lại nhưng răng sau thì không.
- Khớp cắn hở sau: Răng sau đóng nhưng răng cửa không đúng.
Cả 2 tình trạng trên đều hình thành do thói quen mút ngón tay hoặc đẩy lưỡi khiến người bệnh nuốt và nói khó khăn.
Khớp cắn đối đầu
Mức độ này nhẹ nhất nên dấu hiệu giống như khớp cắn ngược. Loại này gây cho bệnh nhân nhiều khó khăn khi nhai thức ăn.
Khớp cắn sâu
Người bị khớp cắn sâu sẽ có hàm dưới khuất sâu sau hàm trên do răng cửa dưới mọc cụp vào trong hoặc xương hàm trên quá to và dài còn xương hàm dưới quá ngắn. Về lâu về dài làm ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ, nướu bị đau, răng mòn, khớp thái dương hàm bị ảnh hưởng.
Phương pháp điều trị lệch khớp cắn hiệu quả
Dựa vào mức độ lệch khớp cắn của người bệnh, bác sĩ sẽ lập kế hoạch và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Cách điều trị khớp cắn lệch được chỉ định bao gồm:
Niềng răng
Phương pháp sẽ dùng lực kéo nhẹ nhàng, nhất quán giúp định hình lại xương bên dưới ổ răng. Từ đó các răng sẽ dịch chuyển về vị trí đúng vị trí theo phác đồ. Tuy nhiên, người điều trị sẽ phải nhổ 1 hoặc nhiều răng sắp xếp lại vị trí răng thẳng hàng.
Khi răng đã thẳng hàng, bệnh nhân cần mang hàm duy trì cố định hoặc tháo lắp trong vòng 24h/ ngày nếu mới tháo niềng. Sau đó, duy trì mang từ 2-3 năm vào ban đêm. Tại các nha khoa đang triển khai nhiều dịch vụ niềng khác nhau:
- Niềng răng kim loại
- Niềng răng mắc cài sứ
- Niềng răng mặt lưỡi
- Niềng răng trong suốt
Phẫu thuật chỉnh hàm mặt
Phương pháp can thiệp y khoa nhằm điều chỉnh vị trí xương hàm, răng và mô nướu. Từ đó khôi phục chức năng ăn nhai, cải thiện thẩm mỹ khuôn mặt. Thủ thuật được chỉ định trong các trường hợp sai khớp cắn do di truyền, chấn thương gãy xương hàm hoặc khi niềng răng không mang lại hiệu quả.
So với thời gian điều trị bằng niềng răng truyền thống, phẫu thuật chỉnh hàm cho kết quả nhanh hơn, phù hợp với bệnh nhân không chịu được cảm giác đau hoặc thời gian điều trị kéo dài. Ngoài ra, lựa chọn này tối ưu trong các trường hợp cần điều chỉnh khớp cắn phức tạp mà các biện pháp chỉnh nha thông thường không thể xử lý triệt để.
Bọc răng sứ
Bọc răng sứ được áp dụng trong trường hợp khấp khểnh nhẹ giúp cải thiện hình dáng và hướng mọc của răng mà không cần can thiệp chỉnh nha phức tạp.
Quy trình thực hiện bao gồm việc mài bớt một phần mô răng thật để tạo hình cùi răng. Sau đó bác sĩ sẽ gắn mão sứ lên trên nhằm phục hình lại thân răng. Phần não được thiết kế với hình dáng cân đối, màu sắc tương đồng răng thật, mang lại hiệu quả thẩm mỹ tự nhiên giúp cải thiện chức năng ăn nhai.
Một số câu hỏi về lệch khớp cắn
Nhiều trường hợp bị lệch khớp cắn nhưng chưa hiểu rõ mức độ ảnh hưởng và cách điều trị phù hợp. Dưới đây là những thắc mắc phổ biến để bạn có cái nhìn khách quan và chính xác.
Lệch khớp cắn có nguy hiểm không?
Lệch khớp cắn không phải bệnh lý nguy hiểm nhưng tác động mạnh đến chất lượng cuộc sống. Người bị bệnh dễ ảnh hưởng tâm lý về vấn đề thẩm mỹ, chức năng ăn nhai.
Trẻ bị lệch khớp cắn có niềng được không?
Trẻ lệch khớp cắn hoàn toàn có thể khắc phục bằng phương pháp niềng răng. Tuy nhiên, cần chờ đến khi trẻ thay răng vĩnh viễn hoàn toàn mới có thể chỉnh nha.
Thời điểm điều trị lệch khớp cắn tốt nhất?
Theo khuyến cáo từ chuyên gia, độ tuổi từ 6-12 khi trẻ thay răng sữa thành răng vĩnh viễn thích hợp điều trị khi phát hiện vấn đề răng hàm lệch khớp cắn. Đây là giai đoạn xương hàm đang phát triển nên dễ dàng can thiệp đem lại hiệu quả tối ưu. Đồng thời, điều trị bệnh sẽ ít đau đớn, tiết kiệm thời gian.
Làm thế nào để phòng tránh lệch khớp cắn?
Để hạn chế nguy cơ lệch khớp cắn ngay từ sớm, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:
- Hạn chế các thói quen xấu ở trẻ nhỏ: Không để trẻ mút ngón tay, ngậm ti giả hoặc cắn vật cứng trong thời gian dài. Vì những hành vi này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của hàm và răng.
- Xây dựng thói quen chăm sóc răng miệng từ nhỏ: Hướng dẫn trẻ vệ sinh răng miệng đúng cách ngay từ những năm đầu đời, bao gồm chải răng ít nhất 2 lần/ngày và sử dụng chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám hiệu quả.
- Khám răng định kỳ 6 tháng/lần: Việc thăm khám nha khoa đều đặn giúp phát hiện sớm các dấu hiệu lệch khớp cắn và kiểm soát toàn diện tình trạng răng miệng để có kế hoạch can thiệp kịp thời.
- Xử lý kịp thời khi mất răng: Trong trường hợp lệch khớp cắn xảy ra do mất răng, người bệnh nên đến nha khoa để được bác sĩ đánh giá và tư vấn phương án phù hợp. Một số giải pháp thường được chỉ định là trồng răng implant hoặc bọc răng sứ nhằm phục hồi khoảng trống và ngăn ngừa răng xung quanh bị xô lệch.
“Lệch khớp cắn có ảnh hưởng gì không?”, câu trả lời không nằm ở tính thẩm mỹ mà liên quan trực tiếp đến sức khỏe răng miệng. Dù tình trạng nhẹ hay nặng, khớp cắn lệch nếu không được phát hiện và xử lý sớm có thể dẫn đến nhiều biến chứng không mong muốn. Do đó, chủ động thăm khám nha khoa là cần thiết giúp bạn bảo vệ hàm răng khỏe mạnh dài lâu.
Luôn trăn trở để mang đến những thông tin khách quan, thực sự có ích cho người dùng là giá trị mà tôi hướng tới.